Modernization, identy crisis and the struggle for liberation of female characters in the novels of Halit Ziya Uşaklıgil
Halit Ziya Uşaklıgil’in romanlarında modernleşme, kimlik bunalımı ve kadın karakterlerin özgürleşme mücadelesi
This study examines s novels and through thematic
analysis, focusing on identity crises, conflicts with social norms, and the struggle for female emancipation during
the modernization period. The deep psychological portrayal of characters aligns with the literary approach of the
Servet-i Fünun era, reflecting the sociocultural transformations of Ottoman modernization. The research reveals
that Halit Ziya’s language is not only an aesthetic tool but also an ideological instrument. By analyzing characters
such as Bihter, Neriman, and Ahmet Cemil, the study explores how individual tragedies intertwine with societal
change. Utilizing literary theory, critical discourse analysis, and feminist perspectives, this paper details the
narrative techniques in Halit Ziya’s works within their sociocultural context.
Bu çalışma, romanlarını tematik analiz
yöntemiyle inceleyerek, modernleşme sürecinde bireyin kimlik bunalımını, toplumsal normlarla çatışmasını ve
kadın karakterlerin özgürleşme mücadelesini ele almaktadır. Yazarın eserlerinde karakterlerin iç dünyasını
derinlemesine işlemesi, Servet-i Fünun dönemi edebi anlayışıyla örtüşmekte ve Osmanlı modernleşme sürecindeki
sosyokültürel dönüşümleri yansıtmaktadır. Araştırma, Halit Ziya’nın dil kullanımının yalnızca estetik değil, aynı
zamanda ideolojik bir araç olduğunu ortaya koymaktadır. Bihter, Neriman ve Ahmet Cemil gibi karakterler
aracılığıyla bireysel trajedilerin toplumsal dönüşümle nasıl iç içe geçtiği analiz edilmektedir. Çalışma, edebiyat
teorisi, eleştirel söylem analizi ve feminist kuram perspektiflerinden yararlanarak, Halit Ziya’nın eserlerindeki
anlatı tekniklerinin sosyokültürel bağlam içindeki yerini detaylandırmaktadır.
ANDERSON, B. (2021). Hayali cemaatler: Milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması. İletişim Yayınları.
BEAUVOİR, S. de. (2021). İkinci cinsiyet. Payel Yayınları.
BUTLER, J. (2020). Cinsiyet belası: Feminizm ve kimliğin altüst edilişi. Metis Yayınları.
ENGİNÜN, İ. (2020). Servet-i Fünun edebiyatı ve sonrasında Halit Ziya Uşaklıgil. Dergâh Yayınları.
FAİRCLOUGH, N. (2020). Eleştirel söylem analizi ve toplumsal değişim. Phoenix Yayınları.
FOUCAULT, M. (2020). İktidarın gözü: Denetim ve toplum. Ayrıntı Yayınları.
GÖKALP, Z. (2023). Türkçülüğün esasları. İş Bankası Kültür Yayınları.
HALLİDAY, M. A. K., & Matthiessen, C. (2014). An introduction to functional grammar. Routledge.
LEFEBVRE, H. (2021). Mekânın üretimi. Sel Yayıncılık.
MORAN, B. (2022). Türk romanına eleştirel bir bakış: Ahmet Mithat’tan günümüze. İletişim Yayınları.
PARLA, J. (2019). Babalar ve oğullar: Tanzimat romanında kimlik ve otorite. İletişim Yayınları.
SAİD, E. (2022). Oryantalizm: Batının Şark anlayışları. Metis Yayınları.
TANPINAR, A. H. (2021). XIX. asır Türk edebiyatı tarihi. Dergâh Yayınları.
UŞAKLIGİL, H. Z. (2023). Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar. Yapı Kredi Yayınları.
Telif Hakkı (c) 2025 Hasan Kumuz
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Batı Avrupa Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi'ne eser gönderecek yazarlar; Telif hakkı transfer formunu doldurmanız gerekmektedir. Formu doldurmak için aşağıdaki içeriği doldurun ve onaylayın. "Batı Avrupa Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi", araştırmayı kamuya ücretsiz olarak sunmanın daha büyük bir küresel bilgi alışverişini desteklediği ilkesine dayanarak içeriğine anında açık erişim sağlar. Yazar(lar) ve telif hakkı sahibi(ler), tüm kullanıcıların bu Dergide yayınlanan makalelere ücretsiz erişim hakkına sahip olduğunu kabul eder. Creative Commons Lisansı altında lisanslanan Derginin telif haklarını ve haklarını korumak için, kabul edilen makalelerin yazarları, eserlerini tam onayıyla başkalarıyla paylaşmayı kabul eder.
İndir
Makale Bilgileri
- Makale Türü Makaleler
- Gönderildi 26 Mart 2025
- Kabul Edildi 3 Haziran 2025
- Yayınlanmış 16 Temmuz 2025
- Sayı Cilt 2 Sayı 2 (2025): Cilt 2 Sayı 2 (2025): Batı Avrupa Sosyal Bilimler Dergisi
- Bölüm Makaleler